Fisker Karma EVer

Bu, belki de yılın en ilginç otomobilini kullandığımız gündü: Fisker Karma. Ülkemizde BD Otomotiv tarafından getirilmeye başlanan Fisker markası, asıl olarak ABD menşeili, sadece elektrikli lüks otomobiller üreten bir marka. Fisker’in adı eski Aston Martin tasarımcısı Henrik Fisker tarafından kurulmasından geliyor. Şimdilik sadece Karma modelini üretiyorlar ama New York fuarında yeni modelleri olan Atlantic’in 2013’te yollarda olacağını açıkladılar ve otomobil konsept olarak gösterildi.

Her neyse, Karma’ya geri dönelim. Karma, Fisker’in Finlandiya’lı Valmet’le birlikte eski Porsche Boxster fabrikalarında ürettiği bir model. Fisker’in Türkiye pazarına sunduğu araçta daha önce Otoloji sayfalarında okuduğunuz Opel Ampera’ya benzer bir elektrik motor yerleşimi ve ‘menzil artırıcı’ benzinli motora sahip. Yani kısaca açıklamak gerekirse Karma bir hibrid değil, benzinli motoru sadece elektrik üretmek için, jeneratör olarak kullanılıyor ve lastiklerle herhangi bir bağlantısı yok. Sadece bataryalar boşalmaya başladığında otomatik olarak devreye giriyor ve elektrik üretiyor. Bunun dışında Karma’nın bataryaları boşaldığında kablo ile otomobili şarj edebiliyorsunuz.

Otomobilin elektrik motorlar her iki arka lastiğe yerleştirilmiş ve ikisi de 204 bg güç olmak üzere toplam 408 bg, 650 Nm’den iki adet olmak üzere toplamda 1300 Nm tork üretiyorlar. Bu güç ve tork değerleri tek oranlı şanzımanla aktarılıyor ve Karma’ya çok kesintisiz bir ivmelenme, sürüş sağlıyor. İçten yanmalı motorsa bildiğimiz 2.0 lt’lik, GM bazlı, turbo beslemeli, 260 bg güç üreten direkt enjeksiyonlu bir ünite.

Basın kitindeki teknik özelliklere baktığınızda ortalama yakıt tüketim değeri gibi rakamlara rastlamıyorsunuz ama ABD’de gerçekleştirilen çeşitli testlerde Karma’nın ortalama yakıt tüketim değerinin 2.1 lt/100 km çıktığını söyleyelim. Tabii burada bir konuyu aydınlatmakta yarar var, elektrikli otomobillerin tüketim değerlerini hesaplamak oldukça karmaşık bir işlem. Nedeniyse bu tip araçların 100 km’nin büyük bir kısmını elektrik tüketerek geçmeleri, geri kalan mesafede benzin harcamaları. Durum böyle olunca ABD’de ölçümleri yapan EPA’nın (Environmental Protection Agency) elektrikli otomobiller için özel bir ölçüm kriteri getirdi ve buna MPGe adını verdi. Yani miles-per-gallon-equivalent, bu karışık terimi Türkçeye çevirecek olursak (galon/mil equivalent) ortalama yakıt tüketim eşdeğeri diyebiliriz. Altında yatan mantıksa şu şekilde: EPA, harcanan elektriğin benzin olarak karşılığını buldu (33.7 kWh elektrik enerjisi 1 galon [3.78 litre] benzin tüketimine eşit) ve 100 km’nin elektrikle geçilen bölümünde harcanan elektrik enerjisini benzin tüketimine çevirerek bu değerlere ulaşıyor. Her neyse çok karışık bir matematiksel işlem gerektiriyor, siz en iyisi hiç bunlara takılmayın ve Karma’nın ortalama tüketim değerinin MPGe olarak 2.1 lt/100 km, normal MPG değerindeyse 4.5 lt/100 km olduğunu bir kenara not edin.

Sürüş

Gelelim otomobilin bizi ilgilendiren asıl kısmına, yani sürüşüne. Karma’nın tasarımından da anlaşılacağı gibi oldukça basık ve alçak bir kabin sizleri bekliyor. Otomobil geniş ve alçak olduğu için yolda konumlandırması da zor. Fazlasıyla alçak ve güzel sürüş pozisyonuna, ön kaputun hareketleri eşlik ediyor ve bu bir anlamda Amerikan otomobili kullandığınızı hatırlatıyor size.

Görüş açıları fena sayılmaz ama A sütunu alışık olduğunuzdan daha yatık ve üzerinize gelen bir yapıda olduğu için ilk kullanımlarda bunu yadırgayabilirsiniz. Şanzıman tüneli de biraz yüksek ve direksiyonu sağa çevirirken dirseğiniz bu kısma değebiliyor. Bu arada şanzıman tünelinden hemen altta yer alan bataryaları görebilmek de güzel bir detay olmuş.

Orta konsoldaki tüm kontroller dokunmatik ekranla kumanda ediliyor ve sürüş esnasında –biraz aşağıda kaldığınız gözlemlediğimiz - bu ekrandan hangi motorun ne kadar güç ürettiğini takip edebiliyor, sağ ayağınızı buna göre ehlileştirebiliyorsunuz.

Karma’da Stealth ve Sport olmak üzere iki farklı sürüş modu var ve bunları orta konsolda bulunan düğmelerler değil, diğer üreticilerin vites geçişleri için direksiyonun arkasına yerleştirdiği kulakçıklarla kullanıyorsunuz. Sağdakine bir kez basınca Sport moda geçiyorsunuz, iki kez arka arkaya bastığınızdaysa Hill modu (yokuş aşağı bataryayı daha çok şarj eden mod) devreye giriyor, soldaki kulakçıksa Stealth moda geçmek için kullanılıyor. Bu modda sadece elektrik motorlarıyla hareket ediyorsunuz, yani benzinli motor bataryaları şarj etmiyor, Sport moddaysa Karma’nın resmi verilerindeki hızlanma değerlerine ulaşmak mümkün. Bunun nedeni benzinli motorun bataryalara güç iletmesi. Alüminyum, uzay kafes bir şasiye sahip olan Karma sadece elektrik motorlarıyla 8 saniyede 100 km/s’ye ulaşabiliyor.

Sadece elektrik motorlarıyla 80 km yol yapabiliyorsunuz, benzinli motorda yardım aldığınızdaysa menziliniz 483 km’ye çıkıyor, benzin deposuysa 36 litre hacminde. Karma’nın tavanındaki solar panel dünyanın en büyük yekpare solar tavanı olma özelliğine sahip ve hem bataryaların şarj olmasını sağlarkan hem de kabinin havalandırmasına yardımcı oluyor. Bunun gibi bir sistemi Prius’ta da opsiyonel olarak alabiliyorsunuz. Bu tavan sisteminin kendi başına günde 0.5 kW elektrik ürettiği ve yaz aylarında haftada 6.5- 8.0 km menzil sağladığı belirtiliyor.

Yüksek tork her ne kadar dikkatli bir kullanım gerektiriyorsa da Karma agresif bir otomobil değil çünkü gövdesi 2400 kg ağırlığında. Buna rağmen oldukça seri ve bu hızlanma hissi, şanzımanı tek oranlı olduğu için hiçbir zaman sonlanmıyor ki bu oldukça ilginç bir deneyim. Elektrikli motorla yol alırken hafif bir vınlama duyulurken, benzinli motorda bildiğimiz titreşimler hissedilyor.

Bu arada Karma’nın bir elektrikli otomobile göre oldukça sessiz olduğunu söylemeliyiz, burada bahsettiğimiz motor sesi değil tabii. Elektirkli otomobillerde motor sesi duyulmadığı için lastik ve rüzgâr gürültüsü alışık olduğunuzdan daha fazla duyulur ama Karma’nın izolasyonu o kadar iyi ki neredeyse hiç ses duyulmuyor. Üstelik üzerinde 235/35 22 lastikler varken. Direksiyon tasarım olarak biraz fazla kalın ama tepkileri oldukça güzel ve net. Herhangi bir gecikme ya da hissizlik söz konusu değil ve bu Karma’yı çevik bir otomobil yapan özelliklerin başında geliyor.

Çevreci konsept

Karma’nın çevreciliği sadece elektrikli motorla sınırlı değil, otomobilin içinde kullanılan deri koltuklar ve ahşap kaplamalarda hiçbir şekilde canlı materyal kullanılmamış. Fisker ahşaplarda Chicago’daki yangınlardan kurtarılan ağaçları, 1800’lü yıllarında sonlarında ortaya çıkan kerestecilik sektörünün getirisiyle Michigan Gölü’nün dibindeki ağaç gövdelerinin toplanmasıyla elde edilen ahşaplara yer verilmiş. Ayrıca plastikler de Fisker’in EcoSuede adını verdiği, %100 geri dönüştürülmüş ve üretim aşamasında CO2 salınımını %80 oranında azaltan özel bir materyal.

Fisker Karma 195.000 Euro’luk bir satış fiyatına sahip ama şimdilik normal içten yanmalı motora sahip otomobiller gibi vergilendiriliyor ve elektrikli otomobil teşviki için gerekli çalışmalar yapılıyor. Eğer kabul edilirse Fisker’in fiyatı 150.000 Euro civarına inmesi bekleniyor.

Her ne olursa olsun Fisker çok özel bir otomobil ve öyle olduğunu her açıdan belli ediyor. Umarız bir yıl içinde öngörülen ‘iki haneli satış rakamlarına’ ulaşır ve başarılı olur.